Балаға зорлық-зомбылық көрсету –оның болашағына шабылған балта. Жасөспірімдер өзінен үлкен адамдардан түрлі деңгейде, әралуанбағытта қысым көріп, зорлыққа ұшырайды. Біздің қоғамда зорлық-зомбылықты тек сексуалдық әрекетпен өлшейтіндер бар. Бірақ, балаларға психологиялық, эмоционалды назар аудармауыңыз да оған зорлық, қысым болып есептеледі. Ата-аналар да осыны ойда сақтағаны жөн.

Физикалық зорлық-зомбылық балаға физикалық зақым келтіруді немесе жарақаттауды білдіреді. Бұған ұру, тебу, сілкілеу, адамды күйдіру немесе физикалық зорлықтың кез келген басқа түрлері кіруі мүмкін. Физикалық зорлық-зомбылық белгілері көгерулер, сынықтар немесе жарақаттар, сондай-ақ үйге барудан немесе белгілі бір адамдардың қасында болудан қорқуды қамтуы мүмкін. Соңғы статистикалық мәліметтерге сүйенсек жыл  сайын 14 жасқа дейінгі 2 миллионға жуық баланы ата-аналары ұрып-соғады.Бұл балалардың 10%-ы үшін өлім-жітім ұрып-соғудың кесірінен, ал 2 мың адам – өз-өзіне суицид жасайды.sh20-uralsk.edugov.kz сайты осылай дейді.

Жасөспірімдердің қорлыққа үшырауының тағы бір бағыты – эмоционалдық зорлық-зомбылық. Ол – балаға үнемі кекетіп,мұқату,қорқыту, қорлау сияқты психологиялық зиян келтіруі мүмкін.Эмоциялық зорлық-зомбылық баланың өзін-өзі бағалауы мен психикалық денсаулығына қатты әсер етуі мүмкін.

Ең ауыр да қорқынышты оқиға бұл – сексуалдық зорлық-зомбылық.  Яғни баламен жыныстық қатынастың кез келген түрін, соның ішінде орынсыз жанасуды, жыныстық қатынасқа түсуді немесе жыныс мүшелеріне зақым келтіру. Жыныстық зорлық-зомбылықтың белгілері мінез-құлықтың кенеттен өзгеруін, белгілі бір адамдардан қорқуды немесе ауырсыну немесе ыңғайсыздық сияқты физикалық белгілерді қамтиды. Тіпті сіздің баланы қажеттіліктерін елемеуіңіз де зорлыққа жатады. Білмесеңіз, оқыңыз.

Ата-аналардың қарауынсыз қалған  баланың тамақ, киім-кешек, медициналық қызмет көрсету немесе қадағалау сияқты негізгі қажеттіліктерін қамтамасыз ете алмаған кезде болады. Баланың денсаулығы мен дамуына немқұрайды қарау ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін. Белгілері гигиеналық талаптарды сақтамау, дұрыс тамақтанбау немесе сабаққа жиі келмеу болуы мүмкін.

Балаға зорлық-зомбылық көрсету әртүрлі жағдайларда, соның ішінде үйде, мектепте немесе қоғамда орын алуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн. Балаға зорлық-зомбылық жасалып жатыр деп күдіктенсеңіз, балаларды қорғау қызметтері немесе құқық қорғау органдары сияқты тиісті органдарға өз алаңдаушылығыңызды хабарлау өте маңызды.

          Данагүл Нұрбекқызы