Сыбайлас жемқорлық, бүкіл әлем қоғамындағы тұрақты және зиянды мәселе, қоғамның жұмыс істеуі мен әділдігі үшін қажетті сенім мен адалдықтың негізін бұзады. Сыбайлас жемқорлық корпоративтік мәжіліс залдарындағы жымқырудан бастап саяси ортадағы парақорлыққа дейін әртүрлі нысандарда көрінеді, қоғамдық сенімге нұқсан келтіреді және экономикалық нарықтарды бұрмалайды.
Сыбайлас жемқорлықтың салдары ауқымды және терең. Бұл институттарды әлсіретеді, экономикалық өсуді тежейді және билік басындағылар жауапкершіліксіз әрекетететін жазасыздық мәдениетін дамытады. Сыбайлас жемқорлық өршіп тұрған елдер де азаматтар өмір сүру сапасының төмендеуінен, мүмкіндіктердің жетіспеушілігінен және жүйелі әділетсіздік жағдайында дәрменсіздік сезімінен зардап шегеді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күш-жігер құқықтық реформаларды, ашық басқаруды, есеп берудің сенімді тетіктерін және адалдықты бағалайтын мәдениетті қамтитын көп қырлы тәсілді қажет етеді. Сыбайлас жемқорлық әрекеттерін әшкерелеуде және қудалауда ақпарат берушілерді қорғау, тәуелсіз сот органдары және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттіктері шешуші рөл атқарады. Сонымен қатар, этикалық көшбасшылықты ілгерілету, ашықтық мәдениетін дамыту және азаматтарды мемлекеттік институттарды қадағалауға тарту әділетті қоғам құрудың маңызды қадамдары болыпта былады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес күрделі негіз тауып жалғасып жатқанымен, бұл жеке адамдардың, қауымдастықтардың және ұлттардың әл-ауқаты үшін өте маңызды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұру, есеп беруді насихаттау және әділеттілік пен адалдық принциптерін сақтау арқылы біз барлығына әділ және тұрақты болашаққа жол аша аламыз.
Соңғы жылдары Қазақстан Республикасы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте және өз үкіметі мен қоғамында ашықтықты қамтамасыз етуде айтарлықтай жетістіктерге жетті. Сыбайлас жемқорлықтың экономикалық дамуға, әлеуметтік келісімге және заңның үстемдігіне зиянды әсерін мойындай отырып, Қазақстан үкіметі бұл мәселені шешу үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы түрлі шараларды жүзеге асырды. Қазақстандағы негізгі бастамалардың бірі сыбайлас жемқорлыққақарсы Саясатты әзірлеуге және жүзеге асыруға, тергеу жүргізуге, сыбайлас жемқорлықтың зиянды әсерлері туралы хабардарлықты арттыруға жауапты Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігін құру болып табылады. Бұл агенттік қоғамның әр түрлі салаларындағы сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және онымен күресу бойынша күш-жігерді үйлестіруде шешуші рөл атқарады.
Соныменқатар, Қазақстан жұртшылықтың мемлекеттік ақпаратқа қол жеткізу құқығын қамтамасыз ететін «Ақпаратқа қолжеткізу туралы» Заң сияқты заңнаманы енгізу арқылы ашықтық пен есептілікті арттыру бойынша шаралар қабылдады. Бұл ашықтық шарасы мемлекеттік қызметті қадағалау мен қоғамдық бақылауы күшейту арқылы сыбайлас жемқорлық мүмкіндіктерін азайтуға бағытталған. Сонымен қатар, қазақстан үкіметі сот билігінің тәуелсіздігін нығайту, құқық қорғау органдарының мүмкіндіктерін арттыру және ақшаны жылыстатуға қарсы шараларды күшейту бойынша шаралар қабылдады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың құқықтық базасы мен институционалдық әлеуетін нығайта отырып, Қазақстан адалдық пен есеп беру үшін неғұрлым қолайлы жағдай жасау үшін жұмыс істеуде. Прогреске қол жеткізілгенімен, Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте әлі де қиындықтар бар. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңдарды орындау, мемлекеттік және жеке секторларда этикалық мінез-құлықты ілгерілету және азаматтық қоғамды сыбайлас жемқорлыққа қарсы бастамаларға тарту бойынша жүргізіліп жатқан күш-жігер басқарудың неғұрлым ашық және есеп беретін жүйесіне серпін беру үшін өте маңызды.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл шараларына басымдық беруді, заңның үстемдігін сақтауды және парасаттылық мәдениетін дамытуды жалғастыра отырып, Қазақстан сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға және өз азаматтары үшін әділетті және гүлденген қоғам құруға деген адалдығын одан әрі нығайта алады.
Г.Каликова
Қызылорда облысының мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сотының әкімшісі