Әрбір адамның ғұмырының ең жарқын да, әсері ұмытылмас кезеңі бала­лық, жеткіншек шағы мектеп қабырға­сында өтеді. Айнала төңірегіне таңданыс, таныммен қарайтын бала санасында тап-таза ақ параққа жазылғандай сол жыл­дардың өмірлік ізі қалады. Әліппе танудан басталған алғашқы дүниетаным­дық қадамдар уақыт озған сайын кеңейе түсіп көзқарас, пайым, жалпы өзіндік тұлғалық қасиеттерді қалыптастырады.

Алғашқы ұстаз, алғашқы достар, достық, сыйластық, жауапкершілік, балалықтан арылмаған балауса сезімдер — бұл есейген шақта жадыда жаңғыртылар көріністер ғана емес, адами қалыптасудың алғышарттары, болашақтың іргетасы.

Сондықтан да мектеп қабырғасындағы жылдар кім-кімге де қымбат естелік, қимас кезең. Сондықтан да қабырғасында балалық балдәуреннің ізі қалған, үлкен өмірге албырт арманмен қанат қаққан түлектер алтын ұя мектебіне сағынышпен қайта оралып жатады.

Кешегі жұмада қаладағы №212 мек­теп-гимназия қабырғасында түлектердің алтын ұямен қауышу сәтіне куә болдық. Білім ұясының есігін ашқалы 50 жыл толуына орай түлектер бас қосты.

Алтын ұяның мерейтойына бірі Сырдан, бірі қырдан дегендей облыс төңірегінен және елдің әр шалғайынан жетіпті түлектер. Түлектер сағынышы шат сезім болып ақтарылып бір арнада тоғысқанда мектеп қабырғасы думанды той алаңына айналғандай болды. Алды жетпіс жасқа таяған ақ жаулықты әжелер, ақсақалды аталар да бар түлектер қатарында. Ардагер ұстаздар қатарынан ағай, апайын тауып алып мәре-сәре болып жатты кейбірі. «Мектебіміздің тойы құтты болсын!» деп шашу шашып,шаттық «жаудырып» кіріп келеді кейбірі көпшілік ішіне.

Мектеп ауласына той салтанатын әйгілеп үлкен үй тігіліпті. Соңыра білге­німіздей бұл жерде дүниеден өткен ұстаз­дар мен түлектерге арнап ас берілмек екен.

Мектеп есігінің алдынан қонақтарды «қош келдіңіздер!» деп ізет білдіріп оқушы ұл-қыздар қарсы алып тұр. Арқа-жарқа қауышқан қауым алдымен мектеп музейі­не бас сұқты. «Елу жылда ел жаңа» деген­дей елу жыл тарихы бар мектеп музейі қос ғасырдың тоғысы мен заман өзгерістері­нің мектеп өміріндегі көрінісін айғақтаған деректерге бай. Музей төрінен мектепті ашылған кезінен бастап (1968-1988 жыл­дар аралығында) 20 жыл басқарған мектеп директоры Мырзахмет Жетпісбаевтың білгір басшы, білікті ұстаз ретіндегі өмірдерегі орын алған. Дерекқордың жинақталуы мен мұражай төрінен көрнекі орын алуына М.Жетпісбаевтың ұрпақ­тары демеушілік жасапты. Мерейтойлық шара барысында алғашқы директордың есімі ізін жалғастырған ұстаздар тара­пынан да, шәкірттері — мектеп түлектері тарапынан да көл-көсір жылы лебізбен аталып жатты. М.Жетпісбаев басқарған жылдары мектеп тек облыс көлемінде ғана емес, республикаға дейін аты шығып, түрлі деңгейдегі байқауларда талай мәрте озат танылған.

Бүгіндері алға шығарылып жатқан физика, биология сынды пәндерді терең­детіп оқытуды №212 мектеп М.Жетпіс­баев басқарған жылдары-ақ бастап кеткенге ұқсайды. Осы пәндер бойынша құрал-жабдықтарды пайдаланудың тиімді нәтижелілігін дәлелдеген мектеп респуб­лика көлемінде «Атаулы мектеп» атанған. Сол кездегі жоғары басшылық мектеп жұмысын лайықты бағалап, мектеп ұжымының марапат, мақтау алған кездері де аз болмаған. Заманында оқу ағарту министрі Қожахмет Балахметов мектепке арнайылап келіп, іс барысына жақсы бағасын бергені де мектеп тарихындағы елеулі деректердің бірі.

Бүгінде мектеп тарихындағы елеулі деректер қатарында мектеп мұражайын­дағы фотосуреттер, құжаттар түрінде көрініс тапқан жаңалықтар мен ізденіс­тердің басы-қасында жүріп, ұйтқы болған алғашқы директор, ұлағатты ұстаз «Қазақ ССР-інің Білім беру ісінің үздігі» Мыр­захмет Жетпісбаев есімі ұстаздар ұжымы мен сол кезеңдерде түлеп ұшқан түлектер үшін қадірлі де қымбат. Фотокамераға балауса ұяң биязылықпен күлімдей қараған ақ бантик, ақ фартукты оқушы қыз, жанарында өршілдік ұшқыны бар «Болашақ коммунизм құрылысшысы» пионер жеткіншек, тақта алдында сабақ түсіндірген салиқалы ұстаз, қолдан жасалған жалауша, сақиналармен, ақ мақтамен безендірілген дүниедегі ең әсем көріністің бірі жаңа жылдық шырша жанына қалт тұра қалған шат жүзді, үлкенді-кішілі қауым, соғыс ардагерінің тебіреністі әңгімесіне ұйыған ұландар… Кешеден бүгінге аманат қымбат естеліктер сыр-сандығындай мектеп музейі осылайша сыр шертті.

* * *

Ақын жырлағандай мектепке «тары­дай болып кіріп, таудай болып шыққан» түлектер үшін ұлағатты тәрбие, ұшан-теңіз білім берген мәртебелі мұғалімнің қадірі ерек. Мерейтойлық шаралар барысында ұстаз бен шәкірт арасындағы ұмтылмас қарым-қатынастар жайында жылы әңгімелер ақтарылды.

Ұстаздар еңбегінің жемісі — түлектер­дің ел-жұртқа пайдалы азаматтар болып қалыптасуы екендігі белгілі.

«Инновациялық» деген сөз көпшілік қолданыста болмаған сонау өткен ғасырдың 70-80 жылдары инновациялық дерлік ерек ізденістермен алға шығып «Атаулы мектеп» атанған бұл мектептің де атын биікке көтеріп, мектеп мақтаны­шына айналған азаматтар аз емес. Олар­дың қатарында мектептің 1972 жылғы түлегі, қоғам қайраткері Дос Көшім, мектептің 1970 жылғы түлегі Қазақстан Республикасы ақпарат саласының үздігі, Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі Жолдасбек Ақсақалұлы, мектеп­тің 1977 жылғы түлегі облыстық «Qyzylorda» телеарнасының директоры Жағыппар Қарабала сынды танымал тұлғалар бар.

Ұстаздар мен түлек­тердің арқа-жарқа қауы­шу сәтінде, қалың жұрт­шылық арасынан бұл тұлғаларды да ұшырас­тыр­дық. Үлкен-кіші көпшілік бұл кісілерді ортаға алып суретке түсіп, ыстық лебіздесуге ұмтылып босатар емес. «Топ құрсауынан» шыға берген тұста бізге де белгілі журналист Жолдасбек Ақсақал­ұлын бірер сөзге тарту­дың сәті түсті.

— Үлкен өмірге қанат қақтырған алтын ұя мектебімізге келіп көңіл тебіреніске толы. Мектебіміз заман талабына сай жаңарды дегенмен сол еңселі ғимарат, мектеп дәліздері, бәрі-бәрі көзімізге ыстық көрінді. Мектеп ауласына енгеннен жадымызда жатталып қалған қимас есте­ліктер көз алдымызда көрініс бергендей болды. Мектеп директоры Мырзахмет Жетпісбаев, Айшагүл Балмағамбетова, Тынымкүл Молдабаева, Сапарбек Мұх­таров, Әбілхайыр Кенжебаев, Күнсана Тұрлығұлова, Жақсан Жәнібекова сынды бүгінде дүниеден өткен құрметті ұстаз­дарымыздың бейнесі көз алдымызға келеді. Сонымен бірге жеткіншек шақтың қызығын бірге кешкен кластас достарға деген сағыныш сезімін айтып жеткізу қиын. Олардың кейбірі бүгінде арамызда жоқ. Біз бұл мектепке 1968 жылы ашылғанда №143, №112 мектептерден 9 кластан келдік. Класс жетекшіміз Күлай­хан Наушабаева апайымыз анамыздай қамқор жан еді. Біздің класс спортқа бейім болды.

1974 жылы Қызылорда қаласының спартакиадасында біздің класстың спортшылары жеткен нәтижемен №212 мектеп екінші орын алғаны естен кетпес естелік. Бүгінгі мерейтойда Жұмалиев Төребек ағайымызды көріп қуанып тұрмын.

1970 жылы оныншы класты аяқтадық. Мектеп бітіру кешіміз мектептің акт залында өткізіліп, таң шапағында тара­ғанбыз, — деді жетпісінші жылдың түлегі.

Мерейтойлық жиында сөз алған облыстық телеарна директоры Жағыппар Қарабала да мектеп қабырғасында өткен балалық балдәуреннің естеліктерімен бөлісті.

— Ұстаздарымыз бізге білім берумен бірге, бізге өмірге құштарлық сыйлады… …Әлі есімде екінші сыныпта оқып жүрген кезімде демалыс күндері Абай ауылын­дағы нағашымның үйіне қыдырып барып, бір себеппен ата-анам алып кете алмай қалып дүйсенбіде сабаққа дайындықсыз келгенмін. Сонда ұстазым Пісте апайдың «Жағыппаржан, сені оқымайды деп ойламайды екенмін» дегені жаныма батып кетіп, содан кейін сабақтан қалмайтын да, сабаққа дайындықсыз келмейтін де болдым, — деп оқушылық кезеңнің естеліктерінің бірімен бөлісті.

Жағыппар Қарабала мектепті Алтын медальмен бітіріпті. Шәкіртіне ұмтылмас сабақ берген Пісте   Сауханова бүгінде ардагер ұстаз ретінде құрметке ие. Мерейтой төрінде құрметтелген мерейлі ұстаздың бірі де Пісте апай болды.

* * *

Мектеп өнерпаздарының ән-би шашуларымен әсерлі өткен мектеп қабырғасындағы салтанатты жиында сөз алған №212 мектеп-гимназия директоры Кабира Тілеуова мерейтойға жиналған ардагер ұстаздар мен түлектерге алғыс сезімін білдіріп, мектеп ұжымының ардагер ұстаздар салған ізді зор жауапкершілікпен жалғастырып келе жатқанын жеткізді. Сондай-ақ, мектепті әр жылдары басқарған директорлардың алғашқы директор М.Жетпісбаев салған үрдіспен мектепті алдыңғы қатарлы білім ұясы ретінде дамыту бағытында атқарған еңбектерін атап өтті. К.Тілеуова №212 мектеп-гимназия басшылығындағы тоғызыншы директор екен. Алғашқы директордан кейін мектепке басшылық жасаған Балтабай Салқынбаев, Алтын­сары Шүренов, Жолдасбек Нәсібеков, Дариха Мұнарбаева, Айғани Жәлиев, Съезбек Ахметов, Асқар Садықовтың әрбірінің еңбегіне ерекше тоқталып өтті қазіргі директор.

Бүгінде №212 мектеп-гимназияда 140-тан астам ұстаздар еңбек етуде екен. Оқушы саны 1109. Өткен жылғы ҰБТ қорытындысы бойынша орташа балл 95,4 болған. «Қала мектептері рейтингісі бойын­ша 11 орындамыз», — дейді К.Тілеуова.

Қалалық білім бөлімінің ұйтқы болуы­мен мерейтойлық шара кешкісін Асқар Тоқмағамбетов атындағы Мәдениет үйінде жалғасты. Мерейтой мерейлі марапаттардан кенде болған жоқ. Әрине, ұлағатты қызметтегі ұстаздар қашанда биік марапат пен мадаққа лайық.

Ж.АЙМАҒАНБЕТОВА